Porównanie żeliwa z innymi metalami
Żeliwo od wieków stanowi jeden z podstawowych materiałów wykorzystywanych w przemyśle, a jego właściwości mechaniczne sprawiają, że jest dzisiejsze w wielu gałęziach produkcji. Odróżnia się wysoką wytrzymałością na ściskanie oraz odpornością na ścieranie, co pozwala na wykonywanie elementów wymagających dużej trwałości. Wytwarzanie elementów żeliwnych obejmuje procesy odlewania, które umożliwiają zyskanie trudnych kształtów i struktur, oraz sposobność budowy wyrobów o różnej grubości ścian i odpowiednich właściwościach użytkowych.
W zależności od rodzaju żeliwa, może ono mieć różne cechy, przykładowo żeliwo szare jest relatywnie łatwe w obróbce, natomiast żeliwo sferoidalne cechuje się większą udarnością i elastycznością, co wpływa na zakres zastosowań w przemyśle maszynowym i budowlanym.
W przemyśle motoryzacyjnym i maszynowym elementy z żeliwa znajdują zastosowanie w konstrukcjach silników, wałów, korpusów maszyn czy bloków silnikowych. Dzięki stabilności wymiarowej żeliwo daje możliwość na produkcję części, które zachowują swoje parametry dosłownie przy dużych obciążeniach termicznych i mechanicznych. Odporność żeliwa na wysokie temperatury sprawia, że jest ono stosowane w układach hamulcowych, elementach pieców przemysłowych a także w częściach sprzętu transportowego. W budownictwie żeliwo wykorzystywane jest do produkcji rur kanalizacyjnych, odlewów dekoracyjnych oraz elementów nośnych, a jego właściwości antykorozyjne, w szczególności w połączeniu z odpowiednimi powłokami ochronnymi, umożliwiają długotrwałe wykorzystywanie w trudnych warunkach atmosferycznych.
Różnorodność zastosowań żeliwa wynika też z sposobności jego modyfikowania poprzez dodatek różnych pierwiastków stopowych, co umożliwia na uzyskanie materiałów o konkretnych parametrach wytrzymałościowych i technologicznych. Odlewy żeliwne mogą być wyposażone w struktury krystaliczne i powierzchnie dostosowane do potrzeb konkretnego zastosowania, na przykład elementy o wysokiej twardości powierzchniowej stosowane są w maszynach przemysłowych, natomiast żeliwo o większej elastyczności sprawdza się w częściach poddawanych wibracjom i obciążeniom dynamicznym. Procesy obróbki mechanicznej, frezowania czy toczenia elementów z żeliwa pozwalają na pozyskanie dokładnych wymiarów i dostosowanie części do systemów mechanicznych, w których mają funkcjonować.
Oprócz przemysłowych zastosowań żeliwo znajduje także miejsce w zwykłym życiu, np w produkcji naczyń kuchennych, elementów grzewczych czy ozdobnych najmniejszych elementów architektonicznych. Dzięki odporności na wysoką temperaturę i możliwość zachowania stabilności kształtu w trakcie eksploatacji, żeliwo jest materiałem wykorzystywanym zarówno w urządzeniach grzewczych, jak i w konstrukcjach wymagających estetyki połączonej z funkcjonalnością. Warto także zauważyć, że elementy żeliwne mogą być niejednokrotnie przetapiane i poddawane recyklingowi, co zwiększa ich znaczenie z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju i gospodarki materiałowej. Różnorodność właściwości a także szeroki zakres zastosowań sprawiają, że żeliwo pozostaje jednym z podstawowych materiałów wykorzystywanych w różnorakich dziedzinach przemysłu i normalnego życia.
Więcej: ruszt do grilla okrągły.
